در حین گشتن در سوپرمارکت، اغلب متوجه این می شوم که خرده فروشان چه قدر بیشتر برای محصولات پایدار هزینه می کنند. اما بعد از گذران وقت در فضای زنجیره بلوکی، باید همه چیز را زیر سوال ببرم. از کجا می توانم بدانم که آن ماهی سالمون وحشی از آب های بکر آمده است؟ آیا گوشت گوساله به همان اندازه که برچسب روی آن می گوید تازه است؟ اصلاً آیا آن گوشت، گوشت گوساله است؟

مسائل اعتماد و اطمینان به کنار، مدیریت زنجیره تأمین و لجستیک، بسیار پیچیده است که البته برخی مخالف این نظر را دارند. خرده فروشان شروع به تست کردن تکنولوژی زنجیره بلوکی برای ردیابی محصولات و واکنش سریع به شیوع بیماری های مربوط به مواد غذایی کرده اند. مصرف کنندگان، همانند خرده فروشان، از شفافیت بیشتر و اعتمادی که لجستیک زنجیره بلوکی برای این صنعت به ارمغان می ﺁورد، بهره مند خواهند شد.
 

لجستیک زنجیره بلوکی

تقلب در مواد غذایی یک مشکل مزمن در عرضه جهانی مواد غذایی ما است. فروشندگان بی مسئولیت گاهی ماهی ‌های ارزان ‌تر را به قیمت گونه‌ های گران‌ قیمت‌ تر به دست مشتری می ‌دهند. گاهی اوقات این گونه ها به کلی متفاوت می باشند. جعل و تقلب در زمینه گوشت می تواند حساسیت های مذهبی را برانگیخته و یا بدتر از آن، سلامت عمومی را تهدید کند. علیرغم وضع قوانین سرسختانه در مورد برچسب زدن اجناس در مکان هایی مانند اتحادیه اروپا، رسوایی های مربوط به مواد غذایی، جمع آوری ها، زباله ها و تقلب در امر برچسب زدن هنوز مانند طاعون به جان عرضه مواد غذایی افتاده است.

همه این مراعات کردن ها و هدر دادن ها تنها باعث افزایش هزینه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می شود. همان طور که تکنولوژی زنجیره بلوکی می تواند ردی از تراکنش ها در بخش املاک و یا در یافتن منشأ و اصالت آثار هنری ایجاد کند، این تکنولوژی همچنین می تواند به شرکت های مدیریت زنجیره تامین و لجستیک، در ردیابی اقلام، در حین سفرشان به قفسه های فروشگاه ها کمک کند.
 

تجارت (گل آلود) ماهی
 

تقلب، در هیچ کجای عرضه در صنعت مواد غذایی، به اندازه صنعت ماهیگیری شایع نیست. در گزارش سال ۲۰۱۶ بنیاد اقیانوسیه بیان شده است که در میان بیش از ۲۵۰۰۰ نمونه ماهی مورد آزمایش، از هر 5 نمونه، یک نمونه به اشتباه برچسب زده شده است. جا زدن ماهی ارزان تر به جای آن هایی که گران تر هستند، در این صنعت یک رویه معمول است. "خشک کردن" گونه های محافظت شده از آب های ممنوعه، یکی دیگر از موارد سوء استفاده صنعتی است که در این گزارش ذکر شده است.

این سوء استفاده ها، به مصرف کنندگان و به طور کلی به کل صنعت آسیب می رساند. کیمبرلی وارنر، نویسنده این گزارش و دانشمند ارشد در بنیاد اقیانوسیه می گوید: "این کار به هر کسی که در زنجیره تأمین، طبق قوانین عمل می کند، آسیب می رساند. زحمات کسی که برای صید ماهی تلاش کرده و به درستی برچسب می‌ زند، به دلیل اعمال متقلبانه دیگران، بی ارزش می شود." فناوری دفتر کل توزیع ‌شده می ‌تواند تقلب در امر برچسب‌ زنی را سخت ‌تر کرده و اعتماد بیشتری را به زنجیره تأمین بیافزاید.

هزینه سوء رفتار

البته این امر بعید به نظر می رسد که لجستیک زنجیره بلوکی بتواند به یکباره فعالیت های غیرقانونی را متوقف کند. با این حال، می تواند بر شرکت های درگیر، فشار وارد کند تا طبق قوانین رفتار کنند. مارسین ژتسکی، رئیس زنجیره بلوکی شرکت اسپئو، اذعان می کند که "تکنولوژی زنجیره بلوکی، یک گلوله جادویی نیست، بلکه تنها ابزاری بهتر، برای درستکار نگاه داشتن همه بازیگران صنعت است." وی در ادامه می افزاید: "وقتی تعداد زیادی شرکت در زنجیره تأمین داشته باشید و یکی از آن ها سعی کند تقلبی انجام دهد، اعضای دیگر می توانند رقبایشان را چک کنند." پیامدهای این سوء رفتار می تواند به از دست رفتن دسترسی آن شرکت به بازارهای پر سود منجر شود.

به عنوان مثال خرده فروش هایی که یک انسان باهوش در زمینه تکنولوژی را هدف قرار می دهند، می توانند کارمزدهایی را برای ماهی تأیید شده توسط زنجیره بلوکی، مطالبه کنند. ژتسکی، کدهای QRی را در امر بسته بندی تصور می کند که به خریداران اجازه می دهند هر مرحله از مسیر را مشاهده کنند. وی می گوید: "امضای دیجیتالی هر شرکت در زنجیره تامین می تواند یک تاریخچه ضد تقلب ایجاد کند. به این صورت، عملیات از دید یک کاربر نهایی بسیار واضح ‌تر است. ﺁن ها همه اطلاعات را به صورت یکجا دارند."

محصولات پایدار قابل تأیید می ‌توانند همچون محصولات گرفته شده از حیات وحش، منطقه آزاد، تجارت عادلانه و محصولات ممتاز مشابه، قیمت بالاتری داشته باشند. در حقیقت، کاربرد یک زنجیره‌ ی بلوکی در پس‌ زمینه می ‌تواند بیش از کاری که گروه ‌های صنعتی غیر شفاف و نهاد های دولتی، هم اکنون انجام می دهند؛ موجب اعتماد طرفین بر این برچسب‌ ها شود. فشار اقتصادی از سوی یک جامعه آگاه می تواند شرکت ها را وادار کند تا اقدامات خود را شفاف کنند.

رسوایی گوشت اسب

تعویض گونه ها روی برچسب، تنها محدود به ماهی نمی شود. رسوایی گوشت اسب در سال 2013 در اتحادیه اروپا، یک نمونه بارز این امر است. علیرغم الزامات سخت در زمینه برچسب زدن در این بخش، تولیدکنندگان متقلب، به صورت دزدانه گوشت اسب و خوک را در میان محصولاتی که با عنوان گوشت گاو برچسب خورده بودند، وارد می کردند. جای تعجب نیست که این امر، در هنگامی که ناظران دولتی با افزایش هزینه های رانندگی برای کل صنعت، سرسختانه برخورد می کردند؛ موجی از شوک را به سرتاسر مدیریت صنعت لجستیک و زنجیره تأمین وارد آورد.

تقلب، ریسک های گوناگونی را به طور یکسان متوجه مصرف کنندگان و خرده فروشان می کند. در رسوایی گوشت اسب، این خرده فروشان بزرگ بودند که به عنوان اولین نقطه ارتباط با مصرف کنندگان، فشار خشم و انزجار را متحمل شدند. بیگانه کردن مصرف کنندگان با خود، تنها یکی از خطرات متعددی می باشد که رسوایی تقلب به بار می آورد. کسانی که محدودیت های رژیم غذایی دارند، به ویژه افراد مذهبی، ممکن است سراغ رقبایی بروند که می توانند منشأ گیری گوشت از تأمین کنندگان مورد اعتماد را تأیید کنند.

مانند مورد صنعت ماهی، تکنولوژی زنجیره بلوکی نمی تواند به سوء استفاده در صنایع پایان دهد، اما این تکنولوژی، مزیتی رقابتی برای جذب مصرف کنندگان آگاه، فراهم می کند. همچنین برای بازیگرانی که قوانین را زیر پا می گذارند، پیامدهای وخیم تری به ارمغان می آورد.

زنجیره بلوکی می تواند به ذینفعان در ردیابی منشأ محصولات کمک کند تا مجرمان را خیلی سریع تر از حال حاضر پیدا کنند. بخشی از آنچه رسوایی گوشت اسب را اینقدر رسوا کننده ساخته بود، طولانی بودن مدت زمانی بود که ناظران برای ردیابی منشأ محصول صرف می کردند. یک پلتفرم زنجیره بلوکی لجستیک می تواند به مقامات بهداشتی، خرده فروشان و تأمین کنندگان اجازه دهد تا به سرعت منابع فاسد را یافته، هزینه ها را کاهش داده و از ضایعات انبوه جلوگیری کنند.

نوآوری در مدیریت زنجیره تأمین و لجستیک

در حالی که اپلیکیشن های لجستیک زنجیره بلوکی هنوز برای مصرف کنندگان ظاهر نشده اند، ابزارهای مدیریتی لجستیک و زنجیره تأمین برای شرکت ها وجود دارند. در اواسط سال ۲۰۱۸، والمارت، غول خرده فروشی آمریکایی، از یک پلتفرم بر مبنای زنجیره بلوکی که برای ردیابی منشأ محصول تازه آن ها از مزرعه تا قفسه های فروشگاه طراحی شده بود، پرده برداری کرد. "فودتراست"، سیستم خصوصی زنجیره بلوکی لجستیک این شرکت، قصد دارد به شرکت و مسئولین بهداشتی کمک کند تا در زمان شیوع بیماری های ناشی از مصرف مواد غذایی، با دقت، مزارع خواستگاه این محصولات را تعیین کنند. ذینفعان، به جای ردیابی پایگاه های اطلاعاتی منفرد یکایک ذینفعان مشغول در صنعت، از قبل کلیه اطلاعات ردیابی توزیع شده را در اختیار دارند. این امر به نوبه خود، باعث کاستن از مدت زمان مهار بحران می شود.

"فودتراست" زمان را برای ردیابی منبع غذا، از یک هفته به کمتر از دو ثانیه کاهش می دهد. آن ها امیدوارند که جمع آوری مواد غذایی، بسیار روان تر و هدفمندانه تر صورت گیرد. این امر باعث صرفه جویی در وقت و منابع، کاهش ضایعات مواد غذایی و ایجاد مزیت رقابتی خواهد شد. اندازه عالی والمارت، برایش این امکان را فراهم می سازد که تأمین کنندگان را وادار به پیوستن به این برنامه یا انجام هر کار دیگری نماید. تأمین کنندگان این شرکت تا سپتامبر ۲۰۱۹ فرصت دارند تا پلتفرم "فودتراست" را در مدیریت زنجیره تأمین و لجستیک خود پیاده کنند. سایر بازیگران تاثیرگذار بازار نیز می توانند سیستم های لجستیک زنجیره بلوکی را برای کمک به حفظ سهم خود در بازار ایجاد کنند.

نتیجه

مدیریت زنجیره تأمین و لجستیک به یک تعمیرات اساسی احتیاج دارد. با افزایش پیچیدگی زنجیره تأمین مواد غذایی در اثر فرآیند جهانی شدن، تکنولوژی های نوآورانه می توانند به خرده فروشان کمک کنند تا رد تأمین کنندگان را گرفته، بحران ها را به حداقل رسانده و همچنان در رقابت باقی بمانند. مصرف کنندگان نیز از فرآیند تامین غذای امن تر و شفاف تر سود می برند.

کسب اطلاعات دقیق تر از منشأ مواد غذایی می تواند مصرف کنندگان ﺁگاه را جذب کرده و صنعت را درستکار نگاه دارد. غول های خرده فروشی در حال حاضر نیز فناوری زنجیره بلوکی را در استراتژی های مدیریت زنجیره تامین و لجستیک خود به کار می برند. ترندهای بازار تنها باعث ادامه نوآوری در لجستیک زنجیره بلوکی می شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد طراحی و توسعه یک برنامه زنجیره بلوکی برای ردیابی زنجیره تأمین، با ما تماس بگیرید.

منبع: Espeo Blockchain

مترجم: رامین حیاتی