برای پاسخ به این سوال که IQF چیست باید توضیح داد که روش انجماد سریع منفرد Individual Quick Frozen ، (به صورت اختصار به آن IQF میگوند) از جمله روش های منجمد سازی مواد غذایی است که در پروسه منجمد سازی در سردخانه و فرآوری مواد غذایی می باشد . محصولاتی که به واسطه فرایند IQF منجمد می شوند ، معمولا مواد غذایی در ابعاد کوچک به مانند انواع توت ها ، میوه ها و سبزیجات متراکم و یا خرد شده ، همچنین غذا های دریایی به مانند میگو و ماهی های کوچک ، مرغ و حتی ماکرونی ، پنیر خرد شده و غلات می‌تواند باشد .
فواید IQF
یکی از برتری های روشIqf به دیگر روش های منجمد سازی این است که کل این فراید در مدت زمان بسیار کوتاهی در حدود چند دقیقه صورت می‌گیرد که این زمان به پروسه منجمد سازی در سردخانه و نوع محصول بستگی دارد. منجند سازی بسیار سریع در این روش مانع از ایجاد کریستال‌های بزرگ یخ در داخل بافت سلولی که عامل نابودی غشای سلولی هستند، می شود . این امر باعث حفظ کیفیت محصول بعد از فرایند انجماد از لحاظ شکل، رنگ ، بو و مزه می شود.
یکی دیگر از مزیت های روش IQF امکان جدا سازی محصولا به حجم حا و بسته بندی آنها به کیفیت بیسار بالتر از دیگر روش ها می‌باشد . این ویژگی اهمیتی زیادی هم برای پایداری مواد غذایی در زمان مصرف نیز داراست ، چرا که مصرف کننده می‌تواند مقدار دقیق مورد نیاز را یخ‌زدایی بکند و مصرف برساند. طیف وسیعی از فناوری های QIF وجود دارند ، اما مفهوم کلی از حمل محصول با کمک کمربند های خط پردازش و یا شیکر ها به سمت فریزر .
در داخل فریزر ، محصول در داخل منطقه انجماد حرکت می کند و از طرف دیگر آن به صورت فریز شده بیرون می‌آید. جابجای محصول در داخل فریزر ها با روش های از جمله صفحه نقاله و یا استفاده از صفحات تخته خواب اشاراه کرد. از این دستگاه در صنایع مختلفی می توان استفاده نمود، اما بیشترین استفاده از IQF در صنعت مواد غذایی است که در آن بیشتر مواد غذایی و گوشت و فرآورده های دامی به دلیل حساسیت بالا در نگهداری و قابلیت نگهداری بلند مدت باید وارد این دستگاه شده و در کمترین زمان ممکن بار و مغز بار منجمد گردد.
IQF چیست ، مواد و روش ها
دو نوع فناوری اصلی IQF وجود دارد : فریزرهای مکانیکی IQF و فریزرهای IQF Cryogenic
فریزرهای مکانیکی IQF بر اساس اصل گردش هوای سرد کار می کنند ، که از زیر صفحه تختخواب یا کمربند حمل و نقل با کمک فن ها جریان در می یابد. جریان هوای سرد قطعه های محصول عبور می کند و محصول نیز از طریق فریزر به سمت انتهای خروجی پیش می رود. این فناوری طی 20 سال گذشته شاهد پیشرفت ها و تحولات چشمگیر بوده است ، و برای طیف فزاینده ای از محصولات مناسب است. تولید کنندگان این نوع فریزرهای IQF در تلاش برای دست یافتن به تعادل مناسب آیردینامیکی اقدام به تولید انواع گوناگونی در طرح ها و ساختار های متفاوتی نموده اند .
فریزرهای Cryogenic IQF محصول را در نیتروژن مایع در دماهای بسیار پایین غوطه ور می‌کنند ، عملیات منجد سازی به سرعت و در حین حرکت محصولات صورت می‌گیرد تا از ایجاد بلوک های بهم چسبیده و یا توده های محصولات جلوگیری شود. این نوع از فریزر های IQF دارای عملکرد بسیا خوب در ضمیه حفظ کیفیت کالای نهایی هستند ، اما به دلیل استفاده از نیتروژن مایع دارای هزینه تمام شده بالاتری دارا می باشد .
با توجه به عملکرد بالاتر روش هایIQF در مقابل دیگر روش های منجمد سازی در حفظ و نگهداری محصولات از نظر ساختار سلولس مواد غذایی ، طعم ، بو و … ، تقاضای جهانی برای استفاده از این روش برای منجمد سازی مواد غذایی در حال افزایش می‌باشد.
