آسیب شناسی گیاهی
بیماری گیاهی، اختلال در وضعیت طبیعی گیاه است که عملکردهای حیاتی گیاهان را متوقف یا تغییر میدهد. همهی گونههای گیاهی، چه گونههای وحشی و چه گونههای اهلی شده و کشت شده، به طور یکسان در معرض بیماری هستند. اگرچه هر یک از گونههای گیاهی مستعد ابتلا به بیماریهای مشخصی میباشد اما در هر مورد، تعداد آنها نسبتاً کم است. وقوع و شیوع بیماریهای گیاهی بسته به حضور عامل بیماریزا، شرایط محیطی و محصولات و واریتههای کشت شده در فصلهای مختلف، متفاوت است. برخی از گونههای گیاهی در معرض شیوع طیف گستردهای از بیماریها هستند در حالی که برخی دیگر نسبت به آنها مقاومتر هستند.
ماهیت و اهمیت بیماریهای گیاهی
بیماریهای گیاهی از زمانهای قبل از نوشتههای اولیه شناخته شده است. شواهد فسیلی نشان میدهد که گیاهان در 250 میلیون سال پیش تحت تأثیر بیماری قرار گرفتهاند. کتاب مقدس و سایر نوشتههای اولیه به بیماریهایی مانند زنگها، کپکها و بلایتها اشاره میکنند که از آغاز تاریخ ثبت شده و باعث قحطی و سایر تغییرات شدید در اقتصاد ملتها شدهاند. شیوع سایر بیماریهای گیاهی با اثرات گستردهی مشابه در زمانهای اخیر عبارتند از بلایت دیررس سیب زمینی در ایرلند (60-1845). کپک پودری و کرکی انگور در فرانسه (1851 و 1878)؛ زنگ قهوه در سیلان (در حال حاضر سریلانکا؛ شروع از دهه 1870)؛ پژمردگی فوزاریوم پنبه و کتان؛ پژمردگی باکتریایی تنباکو (اوایل دهه 1900)؛ لکه برگی سیگاتوکا و بیماری پانامایی موز در آمریکای مرکزی (1900-65)؛ زنگ سیاه ساقه گندم (1916، 1935، 1953-54)؛ سوختگی برگ ذرت (1970) در ایالات متحده؛ بیماری پانامایی موز در آسیا، استرالیا و آفریقا (1990 تا کنون)؛ و زنگ قهوهای در آمریکای مرکزی و جنوبی (1960، 2012 تاکنون). چنین زیانهایی از بیماریهای گیاهی میتواند تأثیر اقتصادی قابل توجهی داشته باشد و باعث کاهش درآمد تولیدکنندگان و توزیعکنندگان و افزایش قیمتها برای مصرفکنندگان شود.
مترجم: مونا سلیمانی