آسیب شناسی گیاهی

بیماری گیاهی، اختلال در وضعیت طبیعی گیاه است که عملکردهای حیاتی گیاهان را متوقف یا تغییر می­‌دهد. همه­‌ی گونه­‌های گیاهی، چه گونه­‌های وحشی و چه گونه­‌های اهلی شده و کشت شده، به طور یکسان در معرض بیماری هستند. اگرچه هر یک از گونه­‌های گیاهی مستعد ابتلا به بیماری­‌های مشخصی می­‌باشد اما در هر مورد، تعداد آنها نسبتاً کم است. وقوع و شیوع بیماری­‌های گیاهی بسته به حضور عامل بیماری­‌زا، شرایط محیطی و محصولات و واریته­‌های کشت شده در فصل­‌های مختلف، متفاوت است. برخی از گونه­‌های گیاهی در معرض شیوع طیف گسترده‌­ای از بیماری­‌ها هستند در حالی که برخی دیگر نسبت به آنها مقاوم­‌تر هستند.

ماهیت و اهمیت بیماری­های گیاهی

بیماری­های گیاهی از زمان­های قبل از نوشته­های اولیه شناخته شده است. شواهد فسیلی نشان می­دهد که گیاهان در 250 میلیون سال پیش تحت تأثیر بیماری قرار گرفته­اند. کتاب مقدس و سایر نوشته‌های اولیه به بیماری‌هایی مانند زنگ‌ها، کپک‌ها و بلایت‌ها اشاره می‌کنند که از آغاز تاریخ ثبت شده و باعث قحطی و سایر تغییرات شدید در اقتصاد ملت‌ها شده‌اند. شیوع سایر بیماری­های گیاهی با اثرات گسترده­ی مشابه در زمان­های اخیر عبارتند از بلایت دیررس سیب زمینی در ایرلند (60-1845). کپک پودری و کرکی انگور در فرانسه (1851 و 1878)؛ زنگ قهوه در سیلان (در حال حاضر سریلانکا؛ شروع از دهه 1870)؛ پژمردگی فوزاریوم پنبه و کتان؛ پژمردگی باکتریایی تنباکو (اوایل دهه 1900)؛ لکه برگی سیگاتوکا و بیماری پانامایی موز در آمریکای مرکزی (1900-65)؛ زنگ سیاه ساقه گندم (1916، 1935، 1953-54)؛ سوختگی برگ ذرت (1970) در ایالات متحده؛ بیماری پانامایی موز در آسیا، استرالیا و آفریقا (1990 تا کنون)؛ و زنگ قهوه­ای در آمریکای مرکزی و جنوبی (1960، 2012 تاکنون). چنین زیان‌هایی از بیماری‌های گیاهی می‌تواند تأثیر اقتصادی قابل توجهی داشته باشد و باعث کاهش درآمد تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان و افزایش قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان شود.

مترجم: مونا سلیمانی